Iðunn Ágústsdóttir
Yfirlitssýning
Listasafnið á Akureyri, Ketilhús, 7. mars - 19. apríl
Tilefni sýningarinnar er 75 ára afmæli myndlistarkonunnar Iðunnar Ágústsdóttur (f. 1939). Iðunn er fædd og uppalin á Akureyri, dóttir Elísabetar Geirmundsdóttur sem oft er nefnd listakonan í Fjörunni. Iðunn hefur fengist við myndlist síðan 1977 en fyrsta einkasýning hennar var haldin 1979 í Gallerí Háhól. Iðunn var einn meðlima Myndhópsins sem stofnaður var árið 1979 og var hún meðal annars formaður hans og gjaldkeri um tíma. Iðunn vann aðallega með olíuliti og pastelkrít í verkum sínum. Hennar helstu viðfangsefni á ferlinum eru landslagið, náttúran, fólk og hið dulræna. Hún hefur haldið fjölmargar einkasýningar og tekið þátt í fjölda samsýninga bæði hérlendis og erlendis. Flest verka Iðunnar eru í einkaeigu en einnig í eigu ýmissa fyrirtækja og stofnana hér heima og erlendis. Yfirlitssýningin er sú fyrsta sem haldin er á verkum hennar en á sýningunni verður áhersla lögð á olíu og krítarverk hennar. Sýningarstjóri er Eiríkur Arnar Magnússon myndlistarmaður, sonur Iðunnar.
Guðmundur Ármann Sigurjónsson skrifar:
List af list
Yfirlitssýning á verkum Iðunnar Ágústsdóttur
Hver er tilgangurinn með því að halda yfirlitssýningu? Hið augljósa svar er að henni sé ætlað að gefa sýningargestum tækifæri til að upplifa samhengi í framlagi listamannsins til sjónmenningar. Við skiljum betur sköpun listamannsins og fáum frekari möguleika á að staðsetja lífsverk hans í listfræðilegu og samfélagslegu samhengi. Um leið og yfirlitssýning gefur svör við spurningum um ákveðinn feril þá vekur hún einnig upp frekari spurningar sem hvetja til dýpri skilnings og kveikja hugmyndir til eigin sköpunar þeirra sem skoða. Myndir einar og sér kveikja hugmyndir, en að skoða samhengi mynda frá ýmsum tímabilum listamannsins er frekari hvati til listsköpunar. Þannig kviknar oft list af list. Ljóð- og tónskáld semja listaverk þar sem kveikjan er mynd og myndlistamenn skapa myndverk sem byggja á tónlist, ljóði, sögum og ævintýrum, eins og má sjá dæmi um á þessari sýningu. Iðunn skynjar umhverfi sitt sem nokkurs konar samsýningu sjónrænna þátta sem er efniviður í nýjar myndir. Hún leitar sér menntunar sem verður til þess að skynjunin verður opnari fyrir fegurðinni í nánasta umhverfi. Hún málar börnin sín og sýnir okkur þau í mynd á mismunandi tímabilum ævi þeirra. Hún ræktar rósir og málar þær. Hún sýnir okkur inn í táknheim trúarlegrar uppljómunar.
Maðurinn í náttúrunni
„Tjáningin er sem slík staðfesting á táknveruleika mannheims,“ segir Páll Skúlason í bók sinni Náttúrupælingar (2014). Viðfangsefni Iðunnar eru nokkurn vegin af þessum toga; að leitast við að skoða sinn heim og gefa honum merkingu. Færa umhverfi sitt í sjónræn form, sinn innri heim og ytri, til að staðfesta veru sína hér og nú, miðla þessu svo til umhverfisins, samferðafólksins.
Einkar gott dæmi um þetta er myndin Hvað er bakvið ystu sjónarrönd? sem sýnir í forgrunni baksvip þriggja barna að leik í fjöru. Yngsta barnið er í miðgrunni myndarinnar og sjóndeildarhringurinn í fjarska. Í vinstri kanti eru þrír steinar sem mynda skálínu upp til hægri nokkuð ofan við höfuð yngsta barnsins. Önnur skálína sem mætir þeirri frá hægri, er mynduð með sjónsviði eldri barnanna tveggja inn í myndina. Þessar tvær línur mynda þríhyrning sem rammar inn meginfókuspunkt myndarinnar sem er yngsta barnið horfandi út yfir hafið að sjónarrönd í fjarska. Þannig er titill myndarinnar við hæfi því þótt börnin fangi fyrst athygli okkar þá er megináhersla einnig lögð á þá víðáttu sem himinninn, hafið, fjaran og svolítil nes við sjóndeildarhringinn mynda. Með því að sýna okkur með þessum hætti börnin að leik í fjörunni þá er sem við áhorfendur séum staddir þar með þeim að horfa á sama útsýni, sjónarröndina út við ysta haf. Auk þessara þanka um uppbyggingu myndarinnar, vekur hún huglægar hugmyndir um langanir okkar til að leita þess sem er handan sjóndeildarhringsins, að hugurinn geti borið okkur um ókunn lönd.
List af list
List fæðist af list og svo skemmtilega vill til að fyrstu daga þessarar yfirlitssýningar má sjá í Listagilinu verk þriggja ættliða; móðirin Elísabet, dóttirin Iðunn og sonur Iðunnar, Eiríkur Arnar Magnússon.
Oft er talað um að listamenn hafi annaðhvort ríka þörf fyrir að ferðast til annarra landa, upplifa og safna áhrifunum sem víðast fyrir listsköpun sína, eða hinsvegar skoði þeir vel það sem þeim er nær og finna yrkisefni hvarvetna, hafa ekki sömu þörf fyrir að leita langt eftir myndefni. Þannig tel ég að megi lýsa Iðunni, að hún teljist til þeirra síðarnefndu sem rækta sitt nánasta umhverfi og gera það að meginyrkisefni sínu. Myndefnið er úr hennar nánasta umhverfi, börnin, fjölskyldan, blómin sem hún ræktar og náttúran við Eyjafjörð. Náttúran er listaverk, æskuheimilið var listelskandi og þannig sprettur list af list.
